

华夏文明古国历史悠久文化灿烂于世,不仅因为拥有至今依然沿用几千年的汉字,这是世界几大文明古国唯一不曾中断演进而继续广泛使用的文字,不仅维系了中国和全世界华人文化的传承和联接,而且早在三千年前就有上千首辑录而成的古代中国最优美的诗篇。到了春秋时代,中国古代教育家孔子对这些诗歌进行了整理,选编了三百首,这就是后来成书的《诗经》。
下面是《诗经》中提到的所有生物图解。
关关雎鸠,在河之洲,窈窕姝女,君子好逑。
注:《诗经》首篇中“关关雎鸠,在河之洲。窈窕淑女,君子好逑。”的爱情诗句流传千古,其“雎鸠”
经专家考证是指一种分布范围最广、数量最多的猛禽---鹗(Pandion haliaetus)。
《诗经》把鹗写入爱情作品并非空穴来风,鹗的求偶过程的确非常值得称道,繁殖季节雄鸟经常捕捉大鱼献给雌鸟以示爱意,还会向雌鸟卖弄高超的飞行技术以证明自己的基因质量不错,雌鸟也会相应的随之上下翻飞,成功结合后,“渔夫”和“渔妇”经常比翼双飞,“关关”高唳。
由于鹗的领域意识很强,在面积较小的水塘区域内一般只有一对鹗栖息,所以并不是谁都有幸能够看到这夫唱妇随的一幕,因此象征着婚姻生活幸福美满的“关关雎鸠,在河之洲”的景致对于情侣来说显得格外神圣,成了中国历史上第一篇描写爱情的诗歌。

参差荇菜,左右流之。窈窕淑女,寤寐求之……

蒹葭苍苍,白露为霜。所谓伊人,在水一方。溯洄从之,道阻且长。溯游从之,宛在水中央……
注:蒹,草本植物,长在水边芦苇一类的草,又名荻。葭,初生的芦苇。
蒹

葭
焉得萲草,言树之背。愿言思伯同,便我心痗。
注:《诗经》里的谖草,指的便是萱草,朱子注的诗经里,解“谖”为忘忧之意,所以萱草
又有忘忧草的美名。


丘中有李,彼留之子。彼留之子,贻我佩玖。

东门之栗,有践家室。岂不尔思?子不我即!

茑与女萝,施于松上。
注:女萝,即松萝,攀附植物。

终朝采绿,不盈一掬……
注:此处的绿,即荩草。

葛之覃兮,施于中谷,维叶萋萋。黄鸟于飞,集于灌木,其鸣喈喈……

采采卷耳,不盈顷筐。嗟我怀人,置彼周行……


螽斯羽,诜诜兮。宜尔子孙,振振兮……

桃之夭夭,灼灼其华。之子于归,宜其室家……

采采苤苢,薄言采之。采采苤苢,薄言有之……

鲂鱼赪尾,王室如毁。虽则如毁,父母恐迩……

维鹊有巢,维鸠居之。之子于归,百两御之……

于以采蘩,于沼于沚。于以用之,公侯之事……

喓喓草虫,趯趯阜螽。未见君子,忧心忡忡……

于以采苹?南涧之滨。于以采藻,于彼行潦……

蔽芾甘棠,勿剪勿伐,召伯所茇……

摽有梅,其实七兮。求我庶士,迨其吉兮……
野有死麇,白茅包之。有女怀春,吉士诱之……

燕燕于飞,差池其羽。之子于归,远送于野。瞻望弗及,泣涕如雨……

凯风自南,吹彼棘心。棘心夭夭,母氏敂劳……

雄雉于飞,泄泄其羽。我之怀矣,自诒伊阻……

匏有苦叶,济有深涉。深则厉,浅则揭……
习习谷风,以阴以雨。黾勉同心,不宜有怒。采葑采菲,无以禁止……

山有榛,隰有苓。云谁之思?西方美人。彼美人兮,西方之人兮……

灵雨既零,命彼倌人。星言夙驾,说于桑田……

芄兰之支,童子佩觹。虽则佩觹,能不我知。容兮岁兮,垂带悸兮……

投我以木瓜,报之以琼琚,菲报也,永以为好也……

彼黍离离,彼稷之苗。行迈靡靡,中心摇摇。知我者,谓我心忧。不知我者,谓我何求……
黍

稷

中谷有蓷,日暵乾矣。有女仳离,嘅其叹矣。嘅其唉矣,遇人之艰难矣……

绵绵葛藟,在河之浒。终远兄弟,谓他人父。谓他人父,亦莫我顾……

彼采艾兮,一日不见,如三岁兮……
将仲子兮,无逾我园,无折我树檀……
有女同车,颜如舜华,将翱将翔,佩玉琼琚……

山有扶苏,隰有荷华。不见子都,乃见狂且……

东门之墠,茹藘在阪。其室则迩,其人甚远……
注:茹藘,即茜草,根可做红色染料。

溱与洧,方涣涣兮。士与女,方秉蕳兮……
注:蕳,即兰草,又名佩兰。

维士与女,伊其相谑,赠之以勺药……
注:勺药,即芍药,多年生草本植物。

无田甫田,维莠桀桀。无思远人,劳心怛怛……
注:莠,俗称狗尾草,后来统称为杂草。

彼汾且洳,言采其莫。彼其之子,美无度。美无度,殊异乎公路……
注:莫,酸模,草本植物,幼叶可食,一说羊蹄菜。

彼汾一曲,言采其荬。彼其之子,美如玉。美如玉,殊异乎公族……
注:荬,泽泻草,水生,可食入药。

蟋蟀在堂,岁聿其莫。今我不乐,日月其除。无以大康,直思其居。好乐无荒,良士瞿瞿……

山有枢,隰有榆。子有衣裳,弗曳弗娄。子有车马,弗驰弗驱。宛其死矣,他人是愉。
注:枢,刺榆树。

榆,榆树,通称榆钱。

肃肃鸨羽,集于苞栩……悠悠苍天,曷其有所?
注:鸨,鸟名,似雁,头小颈长,背部产,尾巴短,不善飞,能涉水。栩,柞树。

栩

葛生蒙楚,蔹蔓于野。予美亡此,谁与独处?
注:蔹,白蔹,多年生草本植物。

采苓采苓,首阳之巅。人为之言,苟亦无信……
注:苓,茯苓,一种甘草。

终南何有,有条有梅。君子至止,锦衣狐裘。颜如渥丹,其君也哉。
注:条,山楸,一说柚树。

交交黄鸟,止于楚。谁从穆公?子车针虎。维此针虎,百夫之御……
注:楚,荆条,灌木。

鴥彼晨风,郁彼北林。未见君子,忧心钦钦。如何如何,忘我实多……
注:晨风,鹯鸟,一种鹞鹰。
坎其击鼓,宛丘之下。无冬无夏,值其鹭羽……

东门之枌,宛丘之栩。子仲之子,婆娑其下……
注:枌,木本植物,白榆树。

榖旦于逝,越以鬷迈。视尔如荍,贻我握椒……
注:荍,草本植物,花淡紫,又名锦葵。

中唐有甓,邛有旨鹝。谁侜予美,心焉惕惕。
注:鹝,俗称火鸡。

彼泽之陂,有蒲与荷。有美一人,伤如之何?寤寐无为,涕泗滂沱。

隰有苌楚,猗傩其枝。夭之沃沃,乐子之无知。
注:苌楚,实可食,又叫羊桃,猕猴桃。

维鹈在梁,不濡其咮。彼其之子,不遂其嫹。
注:鹈,水鸟,食鱼,即鹈鹕。
蜉蝣之羽,衣裳楚楚。心之忧矣,於我归处?
注:蜉蝣,昆虫,幼虫生活在水中一至六年,成虫有两对薄而半透明的翅膀,尾部有丝状物两三条,常在水面上飞行,寿命很短,只有几小时到一星期左右。

鸤鸠在桑,其子七兮。淑人君子,其仪一兮。其仪一兮,心如结兮。
注:鸤鸠,即布谷鸟。

冽彼下泉,浸彼苞萫。忾我寤叹,念彼京师。
注:萫,多年生草本植物,茎有鳞,全草入药,茎叶含芳香油,古代用它的茎占卜,通称蚰蜒草或锯齿草。

鸿飞遵渚,公归无所,於女信处。
注:鸿,即鸿鹄,即天鹅,因飞得高远,常喻志向远大的君子

鸱鸮鸱鸮,既取我子,无毁我室。恩斯勤斯,鬻子之闵斯。
注:鸱鸮,鸟类一科,头大,嘴短而弯曲,吃鼠、兔、昆虫等小动物,鸱鸺、猫头鹰等属于此科。

脊令在原,兄弟急难。每有良朋,况也永叹。
注:脊令,鹡鸰,一种水鸟,习惯于成群飞行,好比兄弟共处,在原野比喻人有落难。

采薇采薇,薇亦刚止。曰归曰归,岁亦阳止。
注:薇,古书指巢菜,俗称野豌豆。

思乐泮水,薄采其茆。
注:茆,即莼菜。

自伯之东,首如飞蓬。岂无膏沐,谁适为容?
注:飞蓬,学名狼尾蒿。

瞻彼淇奥,绿竹猗猗。有匪君子,如切如磋,如琢如磨……
注:此处的竹是扁蓄,语出《尔雅》,这种野草平卧生长,古时候也做为充饥的蔬菜,很常见。

翘翘错薪,言刈其蒌;之子于归,言秣其驹。
注:蒌,即芦蒿。

陟彼南山,言采其蕨。未见君子,忧心惙惙。亦既见止,亦既觏止,我心则说。

谁谓荼苦,其甘如荠。宴尔新婚,如兄如弟。

爰采唐矣?沬之乡矣。云谁之思?美孟姜矣。期我乎桑中,要我乎上宫,送我乎淇之上矣。
注:诗中的“唐”,指的正是旋花科里的菟丝子。

我行其野,芃芃其麦。控于大邦,谁因谁极?大夫君子,无我有尤。百尔所思,不如我所之。
定之方中,作于楚宫。揆之以日,作于楚室。树之榛栗,椅桐梓漆,爰伐琴桑。
注,桐,即梧桐。
昔我往矣,杨柳依依,今我来思,雨雪霏霏……
肃肃鸨行,集于苞桑。王事靡盬,不能蓺稻粱。父母何尝?悠悠苍天!曷其有常!
防有鹊巢,邛有旨苕。谁侜予美?心焉忉忉。
注:苕,紫云英,豆科植物,嫩叶可食。一说凌霄花,一说翘摇,一说苇花。
陟彼北山,言采其杞。王事靡盬,忧我父母。檀车幝幝,四牡痯痯,征夫不远。
注:杞,枸杞子。
南山有台,北山有莱。乐只君子,邦家之基。乐只君子,万寿无期。
注:台:通“苔”,莎草。《集传》:“台,须,即莎草也。”

籊籊竹竿,以钓于淇。岂不尔思?远莫致之。

(图文来自网络)
月雅书画中国网编辑整理推荐
